Πληροφορίες για οδήγηση στην άμμο

Μετά από προτροπή του φίλου @johnbin ετοίμασα έναν οδηγό με χρήσιμες πληροφορίες για οδήγηση στην άμμο! Ξέρω πως ήδη έχει δημιουργηθεί και άλλο thread στην ενότητα αυτή για την οδήγηση στην άμμο αλλά θέλησα να γράψω σε ξεχωριστό thread όλα όσα γνωρίζω και έχω μάθει καθώς και να γίνει μια πιο ολοκληρωμένη αρχική παράθεση της θεωρίας πίσω από την οδήγηση σε άμμο!

Ξεκινώντας να αναφέρω πως στο παρών thread γίνετε μια ανάλυση με βάση το είδος των εδαφών με άμμο που έχουμε στην Ελλάδα που είναι κυρίως παραλίες μικρές σε έκταση, ως εκ τούτου δεν μπαίνω καν στον κόπο να αναφέρω λεπτομέρειες για οδήγηση σε αμμόλοφους ή σε παρατεταμένη οδήγηση σε έρημο κλπ καθώς δεν θεωρώ πως θα χρειαστούν σε εμάς... (αλλά αν τυχόν θέλετε να τα αναφέρω πείτε μου να το κάνω)


Αρχικά το βασικό για την οδήγηση στην άμμο είναι η διατήρηση της ταχύτητας με απαλές κινήσεις τόσο στο τιμόνι όσο και στο πεντάλ του γκαζιού!!! Καθώς η τριβή ( αντίσταση στην κίνηση) βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα που μπορούμε να συναντήσουμε, κάθε προσπάθεια αύξησης της ταχύτητας είναι δύσκολη, αν όχι ακατόρθωτη και δεν θέλουμε με τίποτα να χάσουμε την ορμή μας διότι ίσως να μην καταφέρουμε να την ανακτήσουμε ξανά!


1 Πιέσεις ελαστικών

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, πριν από την οδήγηση στην άμμο, είναι να χαμηλώσουμε τις πιέσεις των ελαστικών.
Αυτό γίνεται ώστε να έχουμε καλύτερη "πλεύση" δηλαδή να μην χώνονται πολύ οι τροχοί μέσα στην άμμο, αυτό συμβαίνει με την βοήθεια της φυσικής όπου αυξάνοντας το εμβαδόν επαφής (έδραση) των ελαστικών με την άμμο καταφέρνουμε να αυξήσουμε σημαντικά την έλξη.

Παράλληλα με αυτόν τον τρόπο, ελαττώνουμε τo ζόρισμα στα μηχανικά μέρη του οχήματος και μειώνουμε στο ελάχιστο την αλλοίωση της διαδρομής.

Η βέλτιστη πίεση ελαστικών, εξαρτάται σημαντικά από το βάρος που θα έχει να μεταφέρει το duster μας, τον τύπο των ελαστικών που φοράει και το έδαφος (άμμος πούδρα, βρεγμένη άμμος, στεγνή άμμος κλπ). Αν και μια ενδεδειγμένη πίεση κατά γενική ομολογία για οδήγηση στην άμμο είναι 18~26psi.
Τα παρακάτω αναφερόμενα είναι ένα καλό να τα έχουμε στο μυαλό μας κατά την αναζήτηση της βέλτιστης πίεσης και είναι καλό να τα δοκιμάσουμε σε γνώριμο έδαφος κοντά σε βοήθεια, πριν αφήσουμε για πρώτη φορά πίσω μας το σκληρό έδαφος και πάμε σε άγνωστα σαθρά αμμώδη δρομολόγια.

• Πριν προχωρήσουμε στο ξεφούσκωμα, εξασφαλίζουμε με ποιον τρόπο θα μπορέσουμε να επαναφέρουμε τα ελαστικά μας στην κανονική, για κίνηση στο δρόμο, πίεση. Καλό είναι να έχουμε εφοδιαστεί με ένα καλό φορητό κομπρεσεράκι αέρα... Τα έξτρα χρήματα για ένα καλό θα μας φανούν ιδιαίτερα καλή επένδυση καθώς δεν θέλουμε να ξεμείνουμε στην μέση του πουθενά μακριά από την πλησιέστερη βοήθεια με ξεφούσκωτα ελαστικά...
  
• Το κέρδος από την μειωμένη πίεση είναι τεράστιο και κάνει τη διαφορά μεταξύ, άσχημου κολλήματος και διάσχισης με ευκολία της διαδρομής. (Σημαντικό: Με την ελαττωμένη πίεση, το ελαστικό είναι πιο επιρρεπές στη φθορά / σκάσιμο, στα χτυπήματα στα πλαϊνά, ενώ μπορεί να βγει και από την ζάντα. Όσο πιο χαμηλή η πίεση, τόσο περισσότερος ο κίνδυνος.)
• Η «σωστή» πίεση, είναι ουσιαστικά η απόσταση μεταξύ του ορίου καλύτερης πλευστότητας σε σχέση με την αυξημένη πιθανότητα ζημιάς. (Σημαντικό: Η ταχύτητα σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να κρατηθεί όσο πιο χαμηλά είναι δυνατό. Για να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες καταστροφής των ελαστικών, είναι σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε τέτοιες πιέσεις μόνο σε μαλακή άμμο, χωρίς πέτρες, κλαδιά κ.α.)
• Πάντως δεν πρέπει να πέσουμε κάτω από τα 10psi γιατί είναι πολύ αυξημένες οι πιθανότητες να ξεζαντάρει το ελαστικό ή/και να σχιστούν τα πλαϊνά.
  Τέλος καλό είναι να έχουμε εφοδιάσει τους τροχούς μας με βαλβίδες με "κοντό" λαιμό καθώς τα ξεφούσκωτα ελαστικά έχουν την τάση να κόβουν τις βαλβίδες ειδικά εάν ζοριστούν υπερβολικά στα πλαϊνά τους.

Ενδεικτικά στην παρακάτω φωτογραφία φαίνεται πως η μείωση της πίεσης στα ελαστικά επηρεάζει την έδραση του ελαστικού και παίζει καταλυτικό ρόλο στην πλευστότητα του οχήματος στην άμμο!


2 Ελαστικά

Τα ελαστικά τύπου Mud Terrain, με μεγάλα τακούνια, δε βοηθούν στην άμμο μιας και την σκάβουν, με αποτέλεσμα να βυθίζονται περισσότερο. Καλύτερα θα αποδώσει ένα All Terrain ελαστικό, το οποίο λόγο του σχετικά πυκνού πέλματος δίνει ένα plus στην "πλευστότητα" του οχήματος σε συνδυασμό με την χαμηλή πίεση στα ελαστικά! Τέλος στην Ελλάδα δεν έχουμε αμμώδεις περιοχές μεγάλες σε έκταση που να δικαιολογούν τη χρήση ειδικών ελαστικών άμμου.


3 Τεχνική οδήγησης

Όταν οδηγούμε στην άμμο, στόχος μας είναι να κινούμαστε στο σκληρότερο έδαφος που υπάρχει μπροστά μας αποφεύγοντας τις απότομες αλλαγές στην ταχύτητα μας, επιταχύνοντας ή επιβραδύνοντας.

• Φρενάροντας στην άμμο, δημιουργούμε λοφάκια μπροστά από όλους τους τροχού μας, που όταν αργότερα θελήσουμε να ξεκινήσουμε θα δυσκολέψουν αρκετά! Οπότε αν θέλουμε να σταματήσουμε ή να κόψουμε ταχύτητα καλό είναι να έχουμε υπολογίσει πρόχειρα την απόσταση που θα χρειαστούμε για αυτή μας την ενέργεια και να το κάνουμε με ομαλά πατώντας τον συμπλέκτη και αφήνοντας το όχημα να έρθει μόνο του σε στάση. (Δεν χρησιμοποιούμαι ούτε το πεντάλ του φρένου, ούτε το φρένο του κινητήρα [σταμάτημα με ταχύτητα]) Ο στόχος μας είναι να «χαλάσουμε» όσο το δυνατόν λιγότερο την άμμο και να σταματήσουμε χωρίς να θάψουμε το αυτοκίνητο.
  
• Η γρήγορη επιτάχυνση, από την άλλη, αναγκάζει τους τροχούς να σπινιάρουν και λόγο του σαθρού του εδάφους καταλήγουμε με τους τροχούς μισοθαμμένους και εν τέλη σε μικρότερες ταχύτητες κίνησης.
  

Η εκκίνηση θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο απαλά, με τις αλλαγές στο κιβώτιο να έρχονται πιο «αργά» από ότι συνήθως, δηλαδή πιο βαθιά και αργά γεμίσματα κάθε ταχύτητας. Δεν πρέπει να ταλαιπωρούμε το δίσκο κατά την εκκίνηση!

Η άμμος, απαιτεί περίσσια δύναμη από τον κινητήρα, ώστε να καταφέρουμε να φέρουμε το όχημα σε ταχύτητα κύλισης πάνω από αυτή. Μεγαλύτερα 4x4 οχήματα μπορούν να κινούνται με άνεση επάνω στην άμμο με γρήγορο στο βοηθητικό κιβώτιο και 4x4 αλλά δεδομένου ότι τα δικά μας dusterάκια δεν έχουν πολλά κυβικά (αρά λιγότερη δύναμη) και εν τη απουσία βοηθητικού κιβωτίου οι ενδεδειγμένες λύσεις είναι δύο:

• 1η (που προσομοιώνει το αργό) με 4WD-Lock και ESP-off για τις εκκινήσεις και τα δύσκολα σημεία στο αμμώδες terrain
• και 2α (που είναι η αμέσως πιο κοντή σχέση αλλά προσομοιώνει το γρήγορο) με 4WD-Lock, ESP-off και με σταθερή διατήρηση ταχύτητας για την πορεία στο μήκος του terrain. (Κάθε μεγαλύτερη σχέση στο κιβώτιο θα μας καταλήγει σε μικρότερες ταχύτητες κύλισης και πιο κοντά στο σημείο να κολλήσουμε) Σημείωση: Στην Ελλάδα δεν έχουμε τόσο βαθιά αμμώδη εδάφη οπότε ανάλογα με την κατάσταση ενδέχεται να μπορεί να κινηθούμε και με 3η αρκεί να διατηρούμε την αρχική μας ορμή...
  

Φροντίζουμε πάντα να ξεκινάμε το αυτοκίνητο μας με τους τροχούς σε ευθεία θέση, καθώς όπως έχουμε ξανά πει και σε προηγούμενο thread η μέγιστη πρόσφυση των τροχών είναι όταν βρίσκονται σε ευθεία θέση και τέλος δεν επιβαρύνουμε τον δίσκο με έξτρα φορτίο καθώς οι στριμμένοι τροχοί κατά την εκκίνηση σε άμμο λειτουργούν ως άγκυρα.

Αν θέλουμε να αλλάξουμε πορεία, θα πρέπει να σχεδιάσουμε την πορεία μας ώστε η καμπύλη που θα ακολουθήσουμε να είναι «ανοικτή» ελαχιστοποιώντας έτσι τις πιθανότητες κολλήματος λόγο της μειωμένης τριβής που θα εφαρμόσουμε στους τροχούς του τιμονιού μας! Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι κατά τη διάρκεια του στριψίματος, οι μπροστινοί μας τροχοί, λειτουργούν σαν άγκυρα και στρίβοντας πολύ απότομα θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με το απότομο φρενάρισμα, οι τροχοί θα προσπαθήσουν να «σταματήσουν» το όχημα, θα δημιουργηθούν βουναλάκια και ταυτόχρονα η μετάδοση, καθότι τα duster μας έχουν "ανοιχτό" διαφορικό μπροστά και όχι κάποιου είδους torsen (κάτι που μπορεί να γίνει με χρήση aftermarket κιτ) θα κάνει το φαινόμενο του διαφορισμού και θα βοηθήσει στο θάψιμό του αυτοκινήτου μας!


4 Ξεκολλώντας από την άμμο

Πριν αναλύσω τις ενέργειες που πρέπει να κάνουμε όταν και αν κολλήσουμε στην άμμο καλό είναι να τονίσω ότι πρέπει να αποφεύγουμε με κάθε τρόπο, την βρεγμένη άμμο κοντά σε σημεία που εκβάλει ποτάμι στη θάλασσα. Είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα σημεία όπου η άμμος πολλές φορές είναι "απύθμενη" λειτουργώντας σαν κινούμενη άμμος και οι προσωπικές ενέργειες για να ξεκολλήσουμε είναι αδύνατες έως ακατόρθωτες!!!

Αν κολλήσουμε το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι η ψυχραιμία. Πρέπει να αντισταθούμε στην ενστικτώδη επιθυμία να δώσουμε περισσότερο γκάζι, μιας και το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να "θαφτούμε" πιο βαθιά και να κάνουμε τη διαδικασία ξεκολλήματος πιο δύσκολη.

Το κλειδί εδώ βρίσκεται στο να καταλάβουμε όσο το δυνατό πιο έγκαιρα ότι αρχίζουμε να κολλάμε. Όταν νιώσουμε ότι κάποιος τροχός σκάβει την άμμο, σταματάμε αμέσως να πατάμε το γκάζι. Βάζουμε όπισθεν και προσπαθούμε απαλά, χωρίς βία, να κάνουμε πίσω πατώντας όσο το δυνατόν περισσότερο στα αρχικά μας ίχνη.  Όταν έχουμε κάνει αρκετά πίσω, προσπαθούμε να πάμε πάλι μπροστά με περισσότερο προσοχή, ώστε να μην ξανακολλήσουμε. Στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτή η ενέργεια θα μας βοηθήσει να καταφέρουμε να περάσουμε το κόλλημα.

Αν δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω, βγαίνουμε από το όχημα και ελαττώνουμε ακόμα περισσότερο την πίεση στα ελαστικά μας, ένα καλό σημείο είναι τα 12psi.
Πριν προσπαθήσετε να ξανά κάνουμε πίσω πρέπει πρώτα σκάβοντας να βγάλουμε άμμο από το πίσω μέρος των ελαστικών για να κάνουμε την εκκίνηση μας πιο εύκολη. Επίσης καλό είναι στην φάση αυτή για έξτρα σιγουριά και αποτελεσματικότητα στην προσπάθεια μας να χρησιμοποιήσουμε mud/sand tracks..., αν δεν έχουμε τόσο εξειδικευμένο εξοπλισμό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα πατάκια του αυτοκινήτου! Επίσης εκτός του καθαρίσματος των τροχών από την συσσωρευμένη άμμο πρέπει να κοιτάξουμε μήπως το κάτω μέρος του σασί του οχήματος, έρχεται σε επαφή με την άμμο. Αν ναι, καθαρίζουμε και αυτά τα σημεία από την άμμο και δοκιμάζουμε ξανά. Μετά από κάθε απόπειρα ξεκολλήματος η διαδικασία καθαρισμού στους τροχούς και στο κάτω μέρος του αμαξώματος θα πρέπει να επαναλαμβάνετε.

Αν ακόμη και μετά από αυτό παραμένουμε κολλημένοι και τα ελαστικά μας είναι πλέον με την ελάχιστη δυνατή πίεση, θα χρειαστούμε σίγουρα την βοήθεια ενός ακόμα οχήματος για να ξεκολλήσουμε. Σημαντικό είναι να επισημάνω ότι τα σημεία πρόσδεσης στα duster μας, δεν είναι φτιαγμένα για καταστάσεις recovery αλλά για απλή ρυμούλκηση του οχήματος! Οπότε αν δεν έχουμε κάνει κάποια υποδομή με recovery points και η μόνη μας ελπίδα είναι τα εργοστασιακά σημεία ρυμούλκησης τότε είναι επιβεβλημένη η διαδικασία καθαρισμού στους τροχούς και στο κάτω μέρος του αμαξώματος με ακόμη πιο ενδελεχή προσοχή και θα πρέπει να επαναλαμβάνετε μετά από κάθε απόπειρα ξεκολλήματος προκειμένου να μειώσουμε στο ελάχιστο τις δυνάμεις εφελκυσμού στα εργοστασιακά σημεία πρόσδεσης εξασφαλίζοντας στο μέγιστο την καλή κατάσταση του αυτοφερόμενου σασί του αυτοκινήτου μας.

Αν είμαστε μόνοι μας, χωρίς κάποιο άλλο όχημα να μας βοηθήσει, θα πρέπει να σηκώσουμε το όχημα τόσο ώστε να έρθουν οι τροχοί στο επίπεδο της άμμου και να γεμίσουμε με υπομονή όλες τις λακκούβες που έχουν δημιουργηθεί... Εδώ είναι και το δύσκολο κομμάτι καθώς ο γρύλος βουλιάζει στην άμμο αλλά ακόμη και αν καταφέρουμε να του αυξήσουμε την έδραση του με την χρήση mud/sand track υπάρχει πιθανότητα εάν έχουμε χρησιμοποιήσει lift kit στο duster η διαδρομή του γρύλου να μην μας φτάνει... εδώ είναι που ένας φουσκωτός γρύλος θα μας φανεί απίστευτα χρήσιμος και βολικός!

Τέλος το κακό με την άμμο είναι ότι ακόμα και αν έχουμε εργάτη, συνήθως δεν υπάρχει κάπου για να δεθούμε και να ξεκινήσουμε την διαδικασία της ρυμούλκησης. Βέβαια υπάρχουν δύο λύσεις οι οποίες απαιτούν προσωπική εργασία τόσο στην πλευρά του αυτοκινήτου όπως είπαμε παραπάνω όσο και στο σημείο αγκύρωσης... Και επειδή η εικόνα είναι 1000 λέξεις... παραθέτω δύο βίντεο που είναι 10000 λέξεις... με τις πιο κοινές μεθόδους για χρήση εργάτη σε αμμώδη εδάφη!!!





5 Άλλες τεχνικές ξεκολλήματος και προετοιμασίας...







6 Συνοψίζοντας

• Χαμηλώνουμε την πίεση των ελαστικών
• Οδηγούμε απαλά, αλλάζοντας πιο ψηλά στην κλίμακα των στροφών τις ταχύτητες
• Βεβαιωνόμαστε ότι οι τροχοί μας είναι στην ευθεία όταν ξεκινάμε
• Αποφεύγουμε την βρεγμένη άμμο στις εκβολές ποταμών ή στην άκρη της θάλασσας
  
• Παίρνουμε όσο πιο ανοικτά μπορούμε τις στροφές
• Αποφεύγουμε το φρενάρισμα, αφήνουμε το όχημα να το σταματήσει μόνο του πατώντας τον συμπλέκτη και αφήνοντας την τριβή στα ελαστικά να κάνει την δουλειά της
  
• Προστατεύουμε τον δίσκο μας, χρησιμοποιώντας 1η, 4WD-Lock και ESP-off κατά τις εκκινήσεις
• Δεν δίνουμε απότομο γκάζι εάν κολλήσουμε
  
• Αν κολλήσουμε δοκιμάζουμε να κάνουμε πίσω στα ίχνη σας
• Αν συνεχίσουμε να είμαστε κολλημένοι να είμαστε σίγουροι και προετοιμασμένοι ότι θα "λιώσουμε" στη δουλειά
  
• Φροντίζουμε να κάνουμε την προετοιμασία για το ξεκόλλημα με υπομονή και σωστά, ώστε να ξεκολλήσουμε από την πρώτη φορά.
• Με την επιστροφή στο σπίτι μας, ύστερα από μια επίσκεψη σε κάποια αμμουδερή παραλία, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ξεπλύνουμε το όχημα μας από το αλάτι. Τόσο στα δύσκολα σημεία όπως είναι οι αρμογές (πόρτες, λάστιχα θυρών κλπ.) όσο και κάτω από το αμάξωμα αλλά και τους θόλους.